zondag 28 november 2010

Milieudag

Foto: Flickr, by mainuk
De Britse Louis Theroux maakt mooie documentaires: met zijn naïeve Engelse hoofd wordt hij snel in vertrouwen genomen en komt hij op plekken waar je niet zo snel met een camera komt, en, misschien nog wel belangrijker, weer weg komt. Gisteren zag ik hoe hij in Nigeria het dagelijks leven in Lagos onder de loep nam. Hij kwam in de vertrekken van 'MC', een soort burgerwacht die zich over de burgers 'ontfermde' en begaf zich ook tussen de 'Area Boys', jongemannen die in de ghetto-buurten hetzelfde probeerden te doen. Je kreeg al vrij snel in de gaten waarom de economie in Lagos niet echt van de grond wil komen: tegenover elke jongeman die een groentewinkeltje wil openen, staan er zes die voornamelijk willen rondhangen en af en toe een rondje willen maken om 'beschermingsgeld' op te halen.

Wordt je winkeltje niet door de ene wethandhaver in elkaar geslagen, dan wordt hij het wel door de andere. Winkeltjes in elkaar slaan die zich niet aan vage bouwvoorschriften houden was echter niet het enige dat de mannen van MC deden:

'Welke dag is het vandaag', vroeg één van de gele hesjes aan een jongetje dat aan de kant van de weg in het stof wat zat te verpieteren.

'Dinsdag', antwoordde het jochie. 'En wat is dinsdag?' 'Dinsdag is milieudag.'

In al zijn wijsheid had MC besloten een milieudag in het leven te roepen, een dag van de week waarop de burgers van Lagos plastic in moeten gaan zamelen. Waarom roept een lokale maffiabaas in zijn totaal verpauperde ghetto een milieudag in het leven? Ik denk dat het om dezelfde reden is dat kleine jongetjes een stropdas omdoen en net doen alsof ze thuis komen van hun werk. MC kijkt naar zijn televisie en denkt: het milieu, dat is waar de grote mannen zich mee bezig houden. Wil ik enigszins meetellen in de wereld, dan moet ik een milieudag in het leven roepen.

De ijdelheid van de man kent geen grenzen, gelukkig is het land dat haar het constructiefst weet in te zetten.

donderdag 25 november 2010

Vrij

Foto: Flickr, by HRC
Vandaag heb ik vrij: de post staakt. Dat deden ze vorige week ook al, maar daar werd maanden naar toe gewerkt. Die dag had ik in mijn agenda al afgefinkt. Een echte vrije dag is een dag die nog niet opgevuld is met plannen, een dag met plannen is al een beetje aan het werk gaan. De allermooiste weekenddagen zijn dan ook de dagen dat je uit je bed springt, je denkt dat je door de wekker heen bent geslapen, je komt onder de douche vandaan en bij het aankleden begin het langzaam tot je door te dringen: Zaterdag.

Alsof je na veertig jaar zwerven over de honderdste zandheuvel geklommen bent, en ineens oog in oog staat met het druipende fruit van het beloofde land.

Wat gaan we doen? Eerst maar even niets, genieten van het niet-werken. Maar na een half uur wordt je onrustig: de vrijheid knaagt aan je. Het schijnt dat sommige gevangenen nadat ze vrij gelaten worden zo snel mogelijk weer in de fout gaan: ze willen terug naar hun traliekamertje. Eerst maar eens naar buiten. Goede zet: wanneer je in alle vrijheid de heldere ochtendlucht inademt, dringt het opnieuw scherp tot je door. Je kan een ommetje gaan lopen. Of even naar de bibliotheek. Nieuwe schoenen kopen. Het is alleen wel koud. Eerst maar weer naar binnen. Hier zijn we al geweest. De kamer begint je de keel uit te hangen, nu je er eens goed voor gaat zitten, is het eigenlijk een zooitje. Eerst maar eens schoonmaken. Ramen boenen, stofzuigen. Het vuilnis moet weg, en nu heb je tijd om eindelijk eens naar de glasbak te gaan. En je moet eigenlijk ook nodig naar de kapper. Rekeningen moeten worden betaald, administratie. Planten water geven. Achterstallige e-mails.

De helft van je vrije dag is om.

Je puft uit op de bank, en je moet nog een hele middag. Bellen met de zaak: is er echt geen werk? Nee, helemaal niets. Dvd'tje kijken. Wat duren films overdag toch lang. Je bent vergeten boodschappen te doen, halsoverkop naar de Albert Heijn. En er staat ook nog een afwas. Doodmoe ga je naar bed. De volgende ochtend gaat de wekker: werk! Had je maar eens een dagje vrij.

maandag 22 november 2010

Fata Morgana

Foto: flickr, by BasBoerman
Vanavond sprak ik iemand die jaren in de Efteling heeft gewerkt. Hij vertelde me dat er geregeld Ajacieden naar de Efteling kwamen, vooral Johnny Rep en Frank Rijkaard konden er volgens hem geen genoeg van krijgen. De favoriete attractie van Rijkaard was de Fata Morgana: steeds opnieuw ging hij weer in dat bootje zitten. Een collega van de jongen die ik sprak riep dan steeds: 'Ajax, Ajax', als Rijkaard in de tunnel verdween.

Het grote hoofd van Frank Rijkaard, met die zwarte dreadlocks die in een donkere tunnel verdwijnen, de rest van de avond liet het beeld me niet meer los.

zaterdag 13 november 2010

Windows 2

Foto: Flickr, by s.alt
Twee jongens werken op zaterdag bij de Albert Heijn. Ze staan met een fles cola in hun handen met elkaar te praten. Ze staan naast een kar die nog vol colaflessen ligt. Het colarek is bijna leeg. Toch blijven ze met elkaar staan praten: hun sociale leven neemt hen meer in beslag dan het het bijvullen van het colarek.

'Ik ben daar gestopt', zegt de één, 'ik moest daar Windows 2 installeren, daarvoor ga je toch niet naar school?'

De ander knikt begrijpend. Het vak met de colaflessen is inmiddels helemaal leeg. Ze lijken het niet te zien. De ander begint over zijn eigen schoolcarriere. Af en toe kijken ze op hun horloge: gelukkig is het bijna pauze.

donderdag 11 november 2010

Scoren

Foto: Flickr, by Angus McDiarmid
De Peruaanse regering gaat piraatedities van de nieuwe roman van Vargas Llosa stevig aanpakken:

'Piraatedities zijn in Latijns-Amerika een verre van nieuw fenomeen. Sinds jaar en dag bieden ambulante verkopers internationale bestsellers zeer snel na verschijnen aan voor een lagere prijs.'

Een land dat literatuur zo serieus neemt dat er illegale straathandel ontstaat, een fijn idee. In de ene wijk kun je goedkope Tolstoj scoren, aan de overkant hebben ze net een partijtje Dostojevski binnen gekregen. En de politie? Die schuiven ze af en toe een gratis Baantjer toe...

zondag 7 november 2010

Waarom FC Twente het nieuwe Ajax is

Foto: Flickr, by Brit.
Tijdens de Champions League wedstrijd van FC Twente tegen Werder Bremen krijgt Nacer Chadli, een jongen die vorig jaar nog voor AGOVV in de Jupiler League voetbalde, de bal van ploeggenoot Ruiz. Chadli houdt de bal even onder de voet, kijkt het veld rond en tikt de bal nonchalant achter zijn standbeen naar zijn doorgelopen medespeler. Ruiz geeft de bal voor, de Jong kopt binnen en de wedstrijd is gespeeld. Eerder had Chadli zelf al de 1-0 gemaakt. Ik zie de herhaling, het hakje, de schoonheid van de hele aanval en het enige dat ik denk is: waarom voetbalt die Chadli niet voor Ajax?

Nacer Chadli is het soort voetballer waar Ajax vroeger het patent op leek te hebben: stijlvast, technisch sterk , handig met de bal en vol bravoure. Dat Ajax er niet voor gekozen heeft deze groeidiamant in huis te halen, is echter niet eens het echte probleem. Het echte probleem is dat wanneer ze dit wel hadden gedaan, Chadli waarschijnlijk al weer afgeschreven was geweest. Na een aantal ongelukkige invalbeurten was hij op de bank beland. Misschien was hij psychologisch instabiel bevonden, of was er geconstateerd dat het niveauverschil toch te groot was.

Er was een tijd dat wanneer een speler naar Ajax kwam, hij vleugels leek te krijgen. Hij werd opgenomen tussen de Godenzonen en alleen het rood-witte shirt was al voldoende om hem boven zichzelf uit te laten stijgen. Hij werd moeiteloos ingepast in een systeem dat stond als een huis, een vaste speelwijze waar vertrouwen uit straalde en dat het beste in de nieuwe jongens naar boven haalde.

Dit is sinds lang verleden tijd.

Een haast eindeloze stroom ‘miskopen’ heeft dit beeld hardhandig onderuit gehaald. Maar waren dit nu echt allemaal miskopen, of is er iets anders aan de hand? Had Chadli, indien Ajax hem had gehaald, met hetzelfde vertrouwen in de Arena lopen voetballen? Ajax is een club geworden waar voetballers met potentie vaker hard naar beneden vallen, dan dat het rood-witte shirt nog het beste in ze naar boven haalt. Alleen de echte supertalenten, een Suarez of een Ibrahimovic, weten zich op eigen kracht aan de malaise te ontworstelen. Maar waar vroeger een heel gewone speler als Kiki Musampa moeiteloos een wedstrijd tegen Real Madrid in de Champions League mee liep te ballen, daar is Ajax nu een eindpunt geworden voor een eens dartelend talent als Miralem Sulejmani. Ajax is een club geworden die worstelt met zichzelf en nauwelijks meer stabiliteit en vertrouwen kan bieden. Bij FC Twente voetbalde naast Chadli ook een Duits talentje als Leugers vrolijk zijn partijtje mee. Jonge spelers worden bij FC Twente opgetild door het stevige karkas dat om hen heen staat, zelfs in de afwezigheid van routiniers als Jansen en Brama speelt Twente zelfbewust in hetzelfde systeem.

Misschien dat Miralem Sulejmani op zijn treurige kamertje in Diemen ook naar die imponerende actie van Nacer Chadli heeft zitten kijken en bij zichzelf heeft gedacht: ik had ook naar een Nederlandse topclub moeten gaan.

woensdag 3 november 2010

Geschiedenis

Foto: Flickr, by LA Wad
Gisteren zat ik in de bus ineens tegenover een stukje recente geschiedenis: Hans Jansen zat ook in de bus. Altijd leuk: mensen van de televisie in het echt zien. Hij leek precies op die man van tv en hij leek zich niet erg zorgen te maken over de gevolgen van zijn etentje: hij zat geanimeerd te praten met een vrouw die heel veel op Renate Dorrestein leek. Ik probeerde natuurlijk af te luisteren waar die twee het over hadden, de man die zorgde dat Moszkowicz kon wraken, daar moesten wel interessante teksten uit komen, een inside-angle op het Wildersproces, ik schoof nog wat dichterbij, ik ving iets op over de jeugd van tegenwoordig, dat viel een beetje tegen, maar toen hoorde ik niet veel meer: de jongen aan de andere kant zette de turbo er op.

Hij was sinds het binnenstappen al bezig  om indruk te maken op een meisje, wat niet echt lukte. Hij stond, hing eigenlijk, half in mijn rug, zij zat en staarde wat uit het raam. Juist op het moment dat Hans Jansen van de jeugd van tegenwoordig overschakelde naar de Tweede Wereldoorlog, en dan is het nog maar een kleine stap naar Wilders, begon hij al het eten dat hij lekker vond op te sommen:

BLOEMKOOL, schalde het door de bus en door Jansen's betoog heen, SPRUITJES, MACARONIE.

Ze reageerde nog steeds niet, 'historisch besef', ving ik aan de andere kant op, LASAGNA, SPAGHETTI, ze gaf nog steeds geen sjoege, EIGENLIJK ALLES ITALIAANS WEL.

Ik schoof terug en gaf het op: geen journalistieke coupe, met dank aan een wanhopige tiener. Had hij maar wat historisch besef gehad, dan hadden we allemaal in de bus naar Hans Jansen kunnen luisteren: misschien hadden we wat geleerd, anders dan de favoriete gerechten van eppo met een petje op.